Als rouw bij je komt wonen - Bianca Hersov
Als rouw bij je komt wonen - Bianca Hersov
Over mijn zoektocht naar zin in mijn leven - hoe geef ik zin aan alles na zoveel verlies? - sprak ik met Lucinda Douglas en zij stelde de podcast van haar met Patty Duijn voor.
Binnen ongelooflijk korte tijd kreeg ik te maken met een reeks zware verliezen. Mijn moeder, twee personeelsleden, een paar goede vrienden, mijn schoonmoeder… en toen… Chris. Mijn soulmate, de vader van mijn kinderen, mijn business partner, mijn man van 22 jaar samenzijn.
Ik ben eerlijk gezegd niet zo van de podcasts. Door mijn ADHD dwaal ik meestal na een paar minuten af. Maar ik heb iets gevonden dat wél werkt: ik ga wandelen terwijl ik luister. En zo kwam ik uiteindelijk uit bij een podcast van Patty, de Rouw Doula, van oktober 2023 uit de serie ‘De 100 Vrouwen van Marcel’.
Wat me raakte in Patty’s podcast was de zin: ‘Als verlies plotseling bij je komt wonen.’ Want zo voelde het precies.
Verlies herschrijft je verhaal
Toen Chris zo plotseling, zo tragisch overleed, was het niet alleen een leegte. Het was alsof een zorgvuldig aangelegde weg – de weg van onze toekomst – werd weggespoeld door een allesverwoestende tsunami. We hadden zoveel gepland. Onze weg was al vol mijlpalen, mooie momenten, avonturen en levensgebeurtenissen geweest maar we hadden nog zoveel plannen waar we zo naar uitkeken. En ineens was die toekomst er niet meer.
Het heeft tijd gekost om te zien hoe ik verder moest. Het leven kan voelen als een rivier die gewoon voorbij stroomt, de makkelijkste weg kiest. Maar zo ben ik niet. Zo wil ik niet leven.
Wat ik in deze periode heb geleerd, is dat het leven zich niet altijd laat plannen, hoe goed je ook voorbereid bent. Ik ben een fixer, een organisator, een controlefreak – maar sommige dingen laten zich simpelweg niet sturen. Toch betekent dat niet dat alles stopt. Verlies verandert je, herschrijft je verhaal maar sluit het boek niet.
Opnieuw verbinding, opnieuw betekenis
Ik kies ervoor om bewust stappen te zetten. Om opnieuw op te bouwen en te kijken naar wat de toekomst mag brengen. Rouwen hoort erbij: de pijn, het gemis, het worstelen met hoe het nu moet. Maar wat ik nu ook weet, is dat liefde niet eindigt maar meebeweegt. Ik draag Chris altijd met me mee, maar ik sta mezelf ook toe om opnieuw verbinding te maken, opnieuw betekenis te vinden.
En in die toekomst is nu ook Jasper. Een lieve, bijzondere man die mij hoort, die naast me staat, die me helpt om weer hoop te voelen. Hij duwt me niet vooruit, hij trekt me niet mee, maar hij is er. En dat alleen al maakt het verschil.
Misschien juist doordat Chris er niet meer is, kan ik dingen doen waarvan ik wist dat hij ze niet wilde doen. Veel met vrienden op pad gaan, bergwandelen, kooklessen volgen – echt dingen voor mezelf. Dingen die ik uitgesteld had of die hem niet interesseerden. En natuurlijk, hoe bijzonder is het om op mijn 50+ toch weer het onmogelijke te vinden: nieuwe liefde.
Verlies verandert van vorm
Maar wat ongelooflijk moeilijk blijft, is om niet te blijven hangen in spijt en berouw. Om niet te verzanden in alle ‘wat als’-gedachten. Om steeds vooruit te blijven kijken. En misschien nog wel het allermoeilijkste: wat als je op een punt komt waarop je je nieuwe leven wél geniet? Daar schuilt een schuldgevoel in dat ik nooit had verwacht. Alsof genieten verraad is. Alsof het betekent dat ik Chris minder mis.
Ook is het zwaar om mijn kinderen te zien rouwen. Hun verdriet stopt niet en zoals Patty in haar podcast zegt, het verandert alleen van vorm. En ik weet dat hun rouw steeds, net zo vers, weer zal terugkomen op de belangrijke momenten in hun leven – momenten waarop hun vader er had moeten zijn. Momenten waarop hij ongetwijfeld zó trots op hen zou zijn geweest. En ik zal er zijn om hen te steunen, maar ik kan dat ene, allesbepalende gemis nooit wegnemen.
Een weg vooruit
Chris was altijd heel duidelijk: je hebt maar één leven. Hij heeft dat leven volledig geleefd – zelfs als dat uiteindelijk zijn dood betekende. Hij zou gewild hebben dat ik ook lééf. Dat ik hem nooit vergeet, maar wél een weg vooruit vind.
En meer dan dat: omdat Chris er niet meer is, voel ik de verantwoordelijkheid om voor ons beiden te leven. Hij zou willen dat ik het meeste maak van mijn leven, dat ik geluk vind, dat ik lach, liefheb en leef.
En dat is precies wat ik doe. Stap voor stap, met Chris in mijn hart en Jasper naast me - en met een gezonde dosis lef. Ik leef.
@ Bianca Hersov-Lisman woont in Johannesburg (Zuid-Afrika) en zij is eigenaar van het Corporate Conference Centre en het Glendower View Guest House waar zij zich inspant voor unieke klantervaringen. De passie voor reizen, gastronomie, mensen, ondernemen en actieve sporten vormt haar drijvende kracht.